Umaszczenia podstawowe

Słowem wstępu

Umaszczenie koni warunkowane jest przez wiele genów i ich modyfikatorów. Ich połączenie daje ogromną ilość kombinacji. Dlatego warto zapoznać się z nimi pojedynczo, krok po kroku.

Ogólny podział umaszczeń wg Stachurskiej wygląda następująco:

-umaszczenia podstawowe
-umaszczenia rozjaśniane
-wzory białych  znaczeń:
*wzory białych plam
*wzory białych włosów

Ja dodałabym do niego jeszcze umaszczenie pręgowane tygrysie.

---

Dwa geny odpowiedzialne za gniady, kary i kasztanowaty

Za powstanie tych trzech maści (gniady, kary i kasztanowaty) odpowiadają dwa loci: A (Agouti) -kontroluje rozmieszczenia czarnego barwnika w skórze; wyróżnia się allele (wersje genu):

-A- warunkuje ograniczenie rozmieszczenia czarnego barwnika do grzywy, ogona oraz kończyn,

-A+ – odmiana dzika allelu A, powoduje odmiane dziką umaszczenia gniadego (niskie podpalania, jane pasemka w grzywie i ogonie)

-a- brak ograniczenia rozmieszczenia czarnego barwnika.

E (Extension) -decyduje o rodzaju produkowanej melaniny, tj. allel E warunkuje produkcję czarnego barwnika czyli eumelaniny, zaś recesywny allel e odpowiada za produkcję żółto-czerwonego barwnika – feomelaniny. Posiada on trzy rodzaje:

-E   – warunkuje produkcję eumelaniny,

-e   –  warunkuje produkcję feomelaniny,w układzie _ _ee jest epistatyczny do Agouti (znosi jego działanie).

-ea – mutacja genu e, powoduje pewne zmiany umaszczenia kasztanowego/gniadego.

Umaszczenia podstawowe są najczęściej spotykanymi maściami koni, i tak na przykład wśród koni małopolskich ponad 90% jest maści podstawowych. U koni huculskich ta liczba jest mniejsza i wynosi około 55% (Wilisowska, 2012). U koni kolor warunkują dwa allele w każdym locus, zapis genotypu jest ogólny, a kreska w genotypie oznacza dowolność allelu. Np.: koń gniady może mieć genotypy:

• (AAEE)
• (AAEe)
• (AaEE)
• (AaEe)

Dlatego zapis ogólny wyciąga powtarzające się allele, bez których nie ujawni się umaszczenie gniade, a wygląd  on tak: (A_E_). Analogicznie wygląda to u innych umaszczeń.

Pod pojęciem maści podstawowych kryją się „najpospolitsze”, czyli najczęściej występujące umaszczenia, takie jak:

Gniady

-gniade (A_E_), przy którym grzywa, ogon oraz dolne partie nóg są koloru czarnego, a kłoda brązowego (Sponenberg, 2003; Stachurska, 2000);

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Kasztanowaty

-kasztanowate (_ _ee), całe ciało konia pokryte jest rudo-brunatnym włosiem o różnych odcieniach, grzywa i ogon mogą być koloru kłody (ciała) lub z tzw. konopiastą grzywa i ogonem (jaśniejszym), a czasem mają ją tak ciemną, że aż niemal czarną! Genotyp (_ _ee) jest epistatyczny do Agouti. (Sponenberg, 2003; Wilisowska, 2012);

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Kary

-kare (aaE_), cały koń jest czarny. Osobnik taki posiada przynajmniej jeden alllel dominujący E warunkujący produkcję czarnego barwnika oraz dwa allele recesywne Agouti, które nie ograniczają jego rozprzestrzenia w skórze. Dlatego koń jest cały czarny.  Część osobników jaśnieje pod wpływem słońca, a inne utrzymują piękny kruczokary odcień.

• 

• 

Znajdź nas na Facebooku!