Rzadki w Polsce
Ten rodzaj umaszczenia srokatego nie występował dotychczas w Polsce. Obecnie sprowadza się coraz więcej koni o umaszczeniu overo, od których uzyskuje się podobnie umaszczone potomstwo. Nazwa „overo” oznacza po hiszpańsku „podobny do jajka”. Umaszczenie srokate overo powszechnie można zobaczyć u koni w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest ono bardzo popularne i lubiane. Znacznie rzadziej występuje u koni w Ameryce Południowej i Europie Zachodniej. Gen overo jest genem dominującym i dającym efekt letalny w stanie homozygotycznym OO.
Końmi o umaszczeniu overo w USA nazywa się ogólnie konie posiadające wszelkie rodzaje plamistości nie będące wzorem tobiano. Zalicza się do nich wzór overo, overo ramowy (ang. frame overo), sabino oraz biały plamisty (ang. splashed white). U koni o umaszczeniu overo białe plamy układają się na ciele bardziej horyzontalnie, a ich krawędzie są postrzępione i nieregularne, przypominające pękniętą skorupkę jajka. Konie te często posiadają charakterystyczne „cienie” białej sierści na ciemno zabarwionej skórze. Białe miejsca znajdują się na bocznych stronach ciała, kończyny są zazwyczaj ciemne, ale mogą na nich występować odmiany. Głowę zwierzęcia obejmują duże białe plamy sięgające poza oczy, aż do zupełnej jej białości. Tęczówka oka u tych koni jest bardzo często niebieska (Stachurska, 2002).
Minimalny wzór overo.
Ramowy overo z mniejszą ilością białych palm na kłodzie. (venomxbaby.deviantart.com)
Charakterystycznym wariantem umaszczenia overo jest tak zwany ramowy overo. Określenie to odzwierciedla wygląd umaszczenia konia, ponieważ centralna część ciała zwierzęcia jest biała wraz z szyją i sporą częścią głowy. Natomiast „ramę” tworzy pozostałość bazowego umaszczenia na kończynach, grzbiecie, uszach, obrzeżach szyi wraz z grzywą oraz na zadzie z ogonem (www.apha.com).
Ramowy overo (commons.wikimedia.org)
Ryzyko genu overo
Jak wiadomo niektóre umaszczenia niosą ze sobą ryzyko pewnych schorzeń letalnych (śmierć min. 90% osobników), semiletalnych (śmierć 50-90% osobników), subwitalne (śmierć 10-50% osobników) oraz Quasi-letalnych (śmierć mniej niż 10% osobników).
Jedną z letalnych chorób jest Syndrom Białego Źrebięcia. Występuje on wśród ras: APH, AQH, pełnej krwi angielskiej, koni miniaturowych, krzyżówki koni czystej krwi arabskiej. Po angielsku znany pod nazwami:
-OLW- Overo Lethal White,
-OLWS- Overo Lethal White Syndrom,
-LWO- Lethal White Overo,
-LWS-Lethal White Syndrome,
-OLWFS-Overo Lethal White Foal Syndrome.
Homozygotyczne OO źrebię rodzi się prawie zupełnie białe, ale nie jest zdolne do samodzielnego życia i w niedługim czasie pada. Zatem żyjące konie o tym wzorze umaszczenia są wyłącznie heterozygotami o genotypie Oo (Stachurska, 2001).
Schemat sposobu dziedziczenia srokatości overo w przypadku kojarzenia dwóch osobników overo Oo ( po lewej). (apha.com)
Źrebię homozygotyczne OO (po prawej). Nie wszystkie biało urodzone źrebięta są homozygotami OLWS (Overo lethal white syndrome). (strainequineservices.com)
Wiadomo, że odpowiedzialna za ten syndrom jest mutacja genu EDNRB, która zamienia izoleucynę na leucynę. U ludzi powoduje ona chorobę Hirschsprunga.
Mutacja ta u koni związana jest głównie ze wzorem overo (należy pamiętać, że zalicza się do niego wzory: sabino, plamisty biały oraz ramowy overo), ale także poza nim!!
Badania wykazały procentowy rozkład nosicielstwa u poszczególnych wzorów/umaszczeń/krzyżówek:
-overo:
-overo ramowy 95%
– plamisty biały 12%
– sabino 20%
– overo ramowy z poszarpanymi brzegami plam oraz mieszanką białych włosów 100%
– medicine hat 69%
– konie z białymi znaczeniami na głowie (schodzącymi do pyska) i kończynach 35%
– krzyżówki koni overo, które odziedziczyły wzór 97%
-tobiano 10%
-tovero (tobiano+overo) 58%
-konie jednolite (bez żadnych białych plam) 18%
Białe nie znaczy chore!
Warto zaznaczyć, że nie każde białe/prawie białe źrebię musi być obarczone tą chorobą w tych rasach/wzorach!! Przykładem może być maksymalna ekspresja wzoru sabino, czyli też białe/prawie białe, ale ZDROWE źrebię!
Białe źrebie może też być efektem innego kojarzenia nosicieli
Pierwsze źrebię tej pary- chore……oraz drugie również chore (prawie całe białe) (harmonpfarms.blogspot.com)
Taki osobnik rodzi się cały biały lub prawie biały. Wygląda i zachowuje się całkiem normalnie, poza jednym. W odcinku końcowym jelita grubego brakuje choremu źrebięciu zwoi nerwowych umożliwiających perystaltykę jelit. W efekcie chory osobnik nie wydala kału i zdycha w męczarniach na kolkę.
Długość życia zwierzęcia może być różna od ok. doby do nawet kilku tygodni (zanotowano przypadki 3 tygodniowych źrebiąt). Z reguły jednak źrebięta są usypiane kilka godzin po urodzeniu. (Bowditch, 2006; Parry, 2005; Vrotsos, 2001)
Jelita chorego źrebięcia. (quizlet.com) / Chore źrebię zostało uśpione po 24h. (rosevalleyranch.blogspot.com)
Dlatego tak ważna jest profilaktyka- badania DNA na nosicielstwo lub unikanie kojarzeń dwóch koni overo (szacuje się, że 99% takich źrebaków rodzi się właśnie z takiego połączenia).