Jeleni vs. bułany

Nie jest, bo: Patrząc na przykład klaczy powyżej może nasunąć się pytanie: czy ona nie jest gniado-dereszowata?

– jej kłoda jest rozjaśniona, a nie jest mieszaniną białych włosów z barwnymi,

– u konia dereszowatego mix włosów sięga do podpalań, a u bułanych pomiędzy rozjaśnieniem, a podpalaniem istnieje pas sierści nie rozjaśnionej,

Poniżej mamy mniej spektakularny przykład konia bułanego ujętego z obu stron. Jasne pasemka w grzywie i ogonie są łatwo zauważalne. Natomiast rozjaśnienie kłody nie jest tak widoczne jak na przykładzie wcześniejszym. Głowa tego osobnika jest tylko nieco ciemniejsza od kłody i szyi (dobrze widoczne na 2 zdjęciu tego konia). Jednak ta granica na kończynach jest znacznie wyraźniejsza. Oczywiście posiada pręgowanie na grzbiecie i kończynach.

Teoretycznie osobnik jeleni nie posiada w grzywie jasnych pasem, co ułatwia znacznie sprawę w identyfikacji. Jednak zdarzają się konie ze znaczna ich ilością, bez posiadania genu bułanego- D jak osobnik poniżej.

W takim przypadku nie należy na samej podstawie posiadania jasnych pasemek nazwać takiego konia bułanym.W przeciwieństwie do genu bułanego, gen kremowy rozjaśnia nie tylko sierść, ale także skórę, tęczówkę oraz kopyta. Działanie rozjaśniające sierść obejmuje całe zwierzę, dlatego osobnik jeleni nie posiada „linii” działania rozjaśnienia jak bułany. Skóra konia jeleniego nie jest czarna, a raczej grafitowa. Podobnie jest z kopytami, które są również nieco jaśniejsze niż osobnika bez genu kremowego.

Należy zwrócić uwagę na kolor oczu konia. Osobniki jelenie mają je jaśniejsze niż zwykłe konie. Tak jak widać to poniżej:

Konie jelenie nie posiadają pręgowań na kończynach. Pręga grzbietowa występuje rzadko i nie jest związana z genem bułanym.  Czasem jest to tzw. fałszywa pręga (szczątkowa).

Fałszywa, szczątkowa pręga grzbietowa u źrebiąt i dorosłego konia.  (drrquarterhorses.pl)/(R. Wilisowska)

Jak wspomniałam wcześniej bardzo przydatne jest znanie maści rodziców. Jakie ich umaszczenia mogą wskazywać na maść jelenią, a jakie na bułaną? (nie biorę pod uwagę miksów obu umaszczeń!)

Bułana:

– czerwono-bułane (często opisywane jako kasztanowate z pręgą) (kojarzone z karymi i gniadymi)

-bułane (kojarzone z gniadymi, karymi i kasztanowatymi)

Jelenie:

– cremello, perlino, kremowy przydymiony- przekazują gen rozjaśniony w 100% (kojarzony najlepiej z gniadym)

– jeleni (niestety opisywane są jako bułane lub jasno-gniade) (kojarzenia z gniadym, karym i kasztanowatym)

– izabelowaty ( kojarzony z gniadym i karym)

– kary przydymiony (kojarzony z gniadym i kasztanowatym)

Co zrobić jeżeli koń prawdopodobnie posiada oba geny i jest bułano-jeleni, bo kojarzono osobniki z genem bułanym i kremowym?

Pierwszą rzeczą jaką byłoby dobrze zrobić jest określenie hetero- lub homozygotyczności rodziców, aby określić prawdopodobieństwo odziedziczenia danego genu po rodzicach. O ile jest to proste w przypadku umaszczeń kremowych (możliwe jest to dzięki dziedziczeniu w wyniku niepełnej dominacji), bo konie heterozygotyczne są tylko w części rozjaśnione (umaszczenia: jelenie, izabelowate oraz kare przydymione), a homozygotyczne w całości (umaszczenia: cremello, perlino oraz kremowy przydymiony). Sprawa wygląda nieco trudniej wśród umaszczeń bułanych, bo hetero- i homozygota wygląda tak samo, wiec jak można je określić bez badań genetycznych? Jest to możliwe w pewnym stopniu, ale należy posiadac  trochę informacji na temat danego osobnika. Po pierwsze: jakiej maści byli rodzice tego konia? Jeżeli tylko jeden był umaszczenia rozjaśnionego bułanego – D (myszatego, bułanego oraz czerwono-bułanego) i nie wszyscy potomkowie tego rodzica po kojarzeniu z końmi nie rozjasnionymi są rozjaśnione, to ten rodzic jest heterozygotą Dd. Natomiast , gdy dwoje rodziców było rozjaśnionych genem bułanym- D oraz koń ten daje w kojarzeniu z końmi nie rozjaśnionymi źrebięta tylko myszate, bułane lub czerwono-bułane istnieje duża szansa na jego homozygotyczność DD, ale nie możemy być tego pewni w 100% (Bo rodzce tego konia mogli być dwoma heterozygotami Dd i tylko jeden z rodziców mógł przekazac dominujący allel D, co daje źrebię heterozygotyczne Dd. Podobnie może wygladać połaczenie homozygoty DD z heterozygotą Dd, gdzie osobnik DD przekaże na 100% gen D, ale nie ma tej pewności co do heterozygoty Dd. W przypadku heterozygoty Dd istnieje ryzyko mocniejszego przekazywania przez niego alleu dominującego D (powyżej normalnego 50%-ego prawdopodobieństwa), dając w kojarzeniach np. same źrebięta z genem bułanym, pomino jego heterozygotyczności. Niestety nie są znane powody takiego zjawiska.))

Jakie cechy posiada koń bułano-jeleniowaty:

– rozjaśnione oczy jak koń jeleni,

– wyraźne pręgowanie, które zwłaszcza na nogach może nie być zyraźnie czarne!,

– pozornie czarna sierść/włosie może być tak naprawdę ciemno-czekoladowa,

– w tym przypadku raczej nie widać tego liniowego działania rozjaśniającego genu bułanego,

– podpalania również mogą nie być tak wyraźnie zaznaczone jak u bułanych.